Het Hiernamaals in de islam deel 1 – wat gebeurt er na de dood?

Mohammed, de Profeet van de islam ﷺ die in 632 overleed, vertelde:

“Gabriël kwam tot mij en zei: ‘O Mohammed, leef zoals je wilt, want je zult uiteindelijk sterven. Heb lief wie je wilt, want uiteindelijk zul je vertrekken. Doe wat je wilt, want je zult boeten. Weet dat het nachtgebed de eer van een gelovige is, en dat zijn trots is onafhankelijk te zijn van anderen.”” (Silsilah al-Saheehah)
Als er één ding zeker is aan het leven, dan is het dat het eindigt. Deze waarheid roept instinctief een vraag op die de meeste mensen tenminste eenmaal in hun leven bezighoudt: Wat gaat er gebeuren na de dood?

Het verhaal over de reis van de ziel na de dood is werkelijk een verbazingwekkend verhaal, des te meer omdat het waar is. Het is een verhaal dat wij allen moeten kennen en waar we waarde aan moeten hechten. De enorme diepte van de kennis die wij hebben over deze reis, de precisie en de details ervan, is een duidelijk teken dat Mohammed ﷺ werkelijk Gods laatste boodschapper voor de mensheid was. De openbaring die hij ontving en vervolgens aan ons meedeelde van zijn Heer is even ondubbelzinnig in zijn beschrijving van het Hiernamaals als alomvattend. Onze blik op deze kennis zal beginnen met een korte verkenning van de reis van de gelovige ziel vanaf het moment van de dood tot haar laatste rustplaats in het Paradijs.

De dood op fysiologisch niveau

Op fysiologisch niveau is de reis die de overledene aflegt voor iedereen duidelijk. Als hij door een natuurlijke oorzaak sterft, stopt het hart met kloppen, stoppen de longen met ademen en krijgen de lichaamscellen een tekort aan bloed en zuurstof. Het stoppen van de bloedtoevoer naar de buitenste ledematen zal hen snel bleek maken. Zonder zuurstof zullen de cellen een tijdlang anaeroob ademen, waarbij melkzuur wordt geproduceerd dat rigor mortis veroorzaakt – de verstijving van de spieren van het lijk. Dan, als de cellen beginnen te ontbinden, neemt de stijfheid af, de tong steekt uit, de temperatuur daalt, de huid verkleurt, het vlees rot, en de parasieten hebben hun feestmaal – tot alles wat overblijft opgedroogde tanden en botten zijn.

Reis na de dood

Wat de reis van de ziel na de dood betreft: dit is niet iets wat kan worden waargenomen, noch kan het worden gemeten door wetenschappelijk onderzoek. Zelfs in een levend lichaam kan het bewustzijn, of de ziel, van een persoon niet worden onderworpen aan empirische experimenten. Het valt eenvoudig buiten de menselijke controle. In dit verband valt het begrip van een Hiernamaals – een leven na de dood, wederopstanding en een dag van afrekening; om nog maar te zwijgen van het bestaan van een goddelijke, almachtige Schepper, zijn engelen, het lot, enzovoort – onder het onderwerp van geloof in het onzichtbare. De enige manier waarop de mens iets van de ongeziene wereld te weten kan komen, is door middel van goddelijke openbaring.

“En bij God zijn de sleutels van het onzichtbare, niemand kent ze dan Hij. En Hij weet wat er op de aarde en in de zee is; er valt geen blad, maar Hij weet het. Er is geen graankorrel in de duisternis der aarde, noch iets dat vers of droog is, of het staat in een duidelijk Boek geschreven.” (Koran, 6:59)

Dankzij de islam weten wij veel over het Hiernamaals

Hoewel de Torah, de Psalmen en het Evangelie – de geschriften die aan de eerste profeten werden geopenbaard – allen over een Hiernamaals spreken, is het slechts door Gods Laatste Openbaring aan de mensheid, de Heilige Koran, zoals geopenbaard aan Zijn Laatste Profeet, Mohammed ﷺ, dat wij het meest over het Hiernamaals te weten komen. En omdat de Koran voor altijd door mensenhanden bewaard en onaangetast is en zal blijven, is het inzicht dat het ons geeft in de wereld van het ongeziene, voor de gelovige net zo feitelijk, reëel en waar als alles wat door enig wetenschappelijk onderzoek kan worden geleerd (en met een foutmarge van nul!).

“…Wij hebben in het Boek niets verwaarloosd; dan zullen zij allen tot hun Heer worden verzameld.” (Koran, 6:38)

Gekoppeld aan de vraag wat er na onze dood gebeurt, is de vraag: waarom zijn wij hier? Want als er inderdaad geen groter doel in het leven is (dat wil zeggen, groter dan alleen maar het leven zelf), dan wordt de vraag wat er na de dood gebeurt academisch, zo niet zinloos. Het is slechts indien men eerst aanvaardt dat ons intelligent ontwerp, onze schepping, een intelligentie en ontwerper achter zich noodzakelijk maakt, een Schepper die ons zal oordelen voor wat wij doen, dat het leven op aarde enige betekenis van betekenis heeft.

“Dachten jullie dan dat Wij jullie tevergeefs hebben geschapen en dat jullie niet tot Ons zouden worden teruggebracht? Verheven is daarom God, de Soevereine, de Waarheid; er is geen godheid buiten Hem, de Heer van de Allerhoogste Troon.” (Koran, 23:115-116)

Gezond verstand gebruiken

Iemand met gezond verstand zou al tot de conclusie kunnen komen dat het leven op aarde vol onrecht, wreedheid en onderdrukking is – wat we de wet van de jungle of de wet van de sterkste noemen. En hij zou kunnen denken, dat als men in dit leven geen geluk kan vinden, hetzij door de afwezigheid van materieel comfort, lichamelijke liefde, of andere vreugdevolle ervaringen, het leven eenvoudigweg niet de moeite waard is. In feite is het juist omdat iemand wanhoopt aan dit wereldse leven, terwijl hij weinig, geen of een onvolmaakt geloof heeft in een leven na de dood, dat hij geneigd is om zelfmoord te plegen. Immers, wat heeft de ongelukkige, onbeminde en ongewenste; de neerslachtige, (wanhopige) depressieve en wanhopige mens nog te verliezen!

“En wie wanhoopt aan de barmhartigheid van zijn Heer, behalve zij die dwalen?” (Koran 15:56)

Kunnen wij dan aanvaarden dat onze dood beperkt is tot louter fysiologische beëindiging, of dat het leven slechts een product is van blinde, egoïstische evolutie? Zeker, er is meer aan de dood, en dus aan het leven, dan dit.

Deel 2: Het Hiernamaals in de islam – het graf als verblijfplaats

Deel 3: Het Hiernamaals in de islam – de Dag des Oordeels

Deel 4: Het Hiernamaals in de islam – de Dag Des Oordeels voor de gelovigen

Deel 5: Het Hiernamaals in de islam – het Paradijs