Achtergrond Al-Hakam
Allah is al-Hakam, de Rechter. Het is onmogelijk dat Allah een fout maakt in Zijn besluiten of oordelen. Er is niemand die Zijn oordeel teniet kan maken, kan verwerpen of in opstand kan komen. Een van de oordelen van Allah is dat iedereen datgene krijgt wat hij/zij verdient. Dit betekent dat iedereen zijn verdiende loon zal krijgen, dat de goeden in zaligheid zullen zijn en dat de kwaden in de hel terecht zullen komen. Hij heeft het goede en het kwade als middel geschapen om mensen tot zaligheid of tot verdoemenis te leiden. De mens kan kiezen of hij het goede of het slechte wilt doen.
De Naam al-Hakam heeft ook te maken met het systeem van Oorzaak en Gevolg in dit leven. Daarom is het onderwerp van de Qada en Qadar ook een onderdeel van deze Eigenschap van Allah. Allah schept immers de middelen die de oorzaak vormen en Hij schept het resultaat wat het gevolg is van de oorzaak. Allah is de Schepper van de maat, dat wil zeggen dat Hij de schepping op een bepaalde manier heeft geschapen. Wij zien dat alles in een bepaald evenwicht is en verbonden is aan bepaalde regels.
Allah is de Schepper van alles en Hij is de Enige die de regels Schept. Zo zegt Allah: ‘’Het oordeel behoort Allah toe, [Hij is] al-‘Aliy [de Grootste], al-Kabir [de Grootste].’’127
Qada & Qadar
Hij heeft dingen geschapen die niet veranderen zoals de zeven hemelen, de aarde en het sterrenstelsel. Zo zegt Allah: ‘’Toen verordende Hij hen in twee dagen tot zeven hemelen en openbaarde Hij iedere hemel haar ordening. En Wij hebben de dichtstbijzijnde hemel met lichtbronnen verfraaid en tot bescherming [gemaakt]. Dat is de verordening van al-‘Aziz [de Almachtige], al-‘Alim [de Alwetende].’’128
Alle bewegingen, maten en tijd zijn dus door Allah in de eeuwigheid besloten. Dit noemen wij Qada. Als deze besluiten tot stand komen, wordt het Qadar genoemd. Qadar is dus eigenlijk het zichtbaar worden van de Qada. Als de Qada geschapen wordt door Allah, wordt het Qadar genoemd. Hierbij komt hetgeen Allah in de eeuwigheid al wist precies tot uiting. Sommige geleerden gebruiken de termen Qada en Qadar andersom. De termen Qada en Qadar kunnen begrepen worden met het volgende voorbeeld.
Stel dat iemand een zandloper ontwerpt en een besluit neemt dat de zandloper leeg zal lopen na een minuut. De kennis dat het na een minuut zal leeglopen kan gezien worden als Qada. Dat de zandloper vervolgens daadwerkelijk na een minuut leeg is gelopen, noemen we Qadar. De kennis aan het begin en het gevolg zijn namelijk gelijk.
Het klopt dat wij als mensen geen vrije keuze hebben in bepaalde zaken, zoals in welke regio we geboren worden, met welk geslacht we geboren worden en wie onze ouders zijn. Voor deze zaken zijn wij niet verantwoordelijk. Er zijn echter ook daden waar we zelf voor kiezen, zoals het wel of niet bidden. Om deze zaken zijn we wel verantwoordelijk. In de geschiedenis was er een sekte genaamd Jabariyya. Zij waren van mening dat de mens absoluut geen vrije wil heeft. Dit is een foutieve geloofsleer.
Op deze manier zou het namelijk geen test zijn voor de mens en zou iedere zondaar een excuus hebben. Iemand zou op deze manier een ander kunnen vermoorden en aangeven dat het niet zijn eigen wil is. Dit is onlogisch en foutief.
De vrije wil
Allah zegt: ‘’En indien jouw Heer het had gewenst, zou Hij de mensheid tot één volk hebben gemaakt, maar zij volharden in hun verschillen, met uitzondering van degenen aan wie jouw Heer barmhartigheid heeft betoond. En hiertoe heeft Hij hen geschapen en het woord van jouw Heer is vastgesteld: ‘’Ik zal de Hel met Jinn’s en mensen, met allen tezamen vullen’’.’’129
Hieruit leren we dat Allah de mensen het goede en het kwade heeft laten zien. De mens kan met zijn vrije wil kiezen welke richting hij op wilt gaan en hierbij wordt hij niet gedwongen. Indien de mens niet de keuze had gehad om het verkeerde te kiezen, had Allah één volk geschapen. Door dit niet te doen, heeft Hij hen vrijgelaten in hun keuzes voor het goede en het kwade.
Een ander belangrijk aspect van deze Naam is dat Allah Zijn Profeet [sal Allahu alayhi wa sallam] ook het recht heeft gegeven om te oordelen. Zo zegt Allah: ‘’Maar nee, bij jouw Heer, zij geloven niet, totdat zij jou [Mohammed] tot rechtspreker maken over al hetgeen bij hen omstreden is en [zij] zichzelf geen weerstand [benauwenis] aantreffen ten opzichte van jouw oordeel en zij zich geheel en al onderwerpen.’’130
En Allah zegt: ‘’En het past geen enkele gelovige man of vrouw, wanneer Allah en Zijn boodschapper over een zaak hebben beslist, dat er voor hen een keuze zou zijn in die zaak. En degene die Allah en Zijn boodschapper niet gehoorzaamt, [hij] is afgedwaald met een duidelijke afdwaling.’’131
Een belangrijke dua
In een Hadith lezen wet het volgende: ‘’Elke moslim die het benauwd krijgt in zijn hart en de volgende woorden zegt: ”O Allah, ik ben Uw dienaar en ik ben de zoon van Uw dienaar. O Allah mijn leven is in uw Handen. Uw oordeel is gangbaar in mijn leven. U bent rechtvaardig wanneer U oordeelt. Ik vraag U met elke Naam, waarmee U Uzelf heeft genoemd, die U in een boek voor ons heeft geopenbaard, die U aan iemand hebt geleerd en met elke Naam die enkel U kent, dat de Koran mijn hart opfleurt, dat mijn verdriet weggeveegd wordt en dat al mijn zorgen verdwijnen.’’ Hierna zal Allah vreugde in zijn hart brengen.
De metgezellen vroegen: ‘’Zullen we deze woorden niet uit het hoofd leren?’’ De profeet [sal Allahu alayhi wa sallam] antwoordde hierop bevestigend.132
127 Surat al-Ghafir, vers 12
128 Surah Fussilat, vers 12
129 Surah Hud, verzen 118-119
130 Surat al-Nisa, vers 65
131 Surat al-Ahzab, vers 36
132 Ahmad
Lees ook: Al-‘Aziz [de Almachtige]
Vond je dit artikel interessant?
