20 veelgemaakte fouten tijdens de Ramadan

Miljoenen moslims wereldwijd brengen de maand Ramadan vastend door om te profiteren van alle zegeningen en de genade van Allah die deze heilige maand met zich mee brengt. Ramadan is een maand waarin de moslims vergeven kunnen worden voor hun zonden, waardoor ze een nieuwe start kunnen maken met een zuiver hart en geweten. Maar niet iedereen profiteert van de zegeningen. Er worden helaas veel fouten gemaakt, bewust of onbewust. We zetten de fouten voor jou op een rij.

Fout 1. Sommige Moslims vasten maar bidden niet

Het vasten van iemand die niet bidt, wordt niet geaccepteerd. Dit is omdat het als kufr (ongeloof) beschouwd wordt als je niet bidt. Het is waarschijnlijk dat geen van je goede daden zal worden geaccepteerd, als je het gebed achterwege laat, tenzij Allah besluit om genade te tonen. De Profeet ﷺ zei:

Tussen een man en shirk en kufr staat dat hij het gebed opgeeft. ~ Muslim 

Fout 2. Ramadan als een ritueel nemen

Voor velen van ons heeft de Ramadan zijn spiritualiteit verloren en is het meer een ritueel geworden dan een vorm van Ibadah (aanbidding). We vasten van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, alleen maar omdat iedereen om ons heen ook vast. We vergeten dat het een tijd is om onze harten en onze zielen te zuiveren van alle kwaad.

We vergeten dua te maken; we vergeten om Allah te smeken ons te vergeven en Hem te vragen ons te redden van het Vuur. Zeker, we blijven weg van eten en drinken, maar in sommige huishoudens is dat dan ook alles.

Fout 3. Het overslaan van Suhoor

De Profeet ﷺ heeft ons opgedragen om suhoor te eten, de maaltijd voor de dageraad. Hij zei:

“Eet suhoor want in suhoor is zegening.” ~ Bukhari en Muslim

En Hij zei:

“Hetgeen dat ons vasten onderscheidt van het vasten van de Mensen van het Boek (joden en christenen) is het eten van suhoor.” ~ Muslim 13/56, Abu Dawud 14/31; Nasai 22/77

Fout 4. Sommigen vasten niet als ze Suhoor missen

Sommige mensen zijn te bang om te vasten als ze Suhoor gemist hebben, omdat ze dan vrezen tekort te komen. Dit is echter een vorm van lafheid en toont hun luiheid en de voorliefde om altijd de gemakkelijke (uit)weg te kiezen. Wat is er erg aan als je een paar hapjes voedsel hebt gemist?

Het nuttigen van Suhoor is een van de belangrijke sunnah van de Profeet ﷺ maar het is geen fardh (verplichting).

Dus ook al mis je Suhoor, je kunt nog steeds vasten. Gehoorzaamheid aan Allah overwint alles. Als je te laat bent wakker geworden voor Suhoor, maak dan de intentie (niyyah) en zet je vasten voort.

Wat het dagelijks uitspreken van de intentie betreft, er is geen dua die de moslim moet uitspreken wanneer hij elke dag begint te vasten. Hij moet slechts de intentie (in zijn hart) hebben dat hij gaat vasten.

Het voornemen is onderworpen aan de voorwaarde dat het ’s nachts wordt gemaakt, of voordat de dageraad aanbreekt, want de Profeet ﷺ zei:

“Er is geen vasten voor degene die niet de intentie heeft om te vasten voor de dageraad”. ~ Nasai 2339

De niyyah is een handeling van het hart. De moslim moet in zijn hart besluiten dat hij morgen zal vasten. Het is hem niet voorgeschreven om het hardop uit te spreken en te zeggen: “Ik ben van plan te vasten” en andere zinnen die door sommige mensen zijn vernieuwd.

Fout 5. Nadruk op eten en drinken

Voor sommige mensen draait de hele maand Ramadan slechts om eten. Zij besteden de hele dag aan het plannen, koken, winkelen en denken aan eten, in plaats van zich te concentreren op Salaah (het gebed), het reciteren van de Koran en andere daden van aanbidding. Het enige waar zij aan kunnen denken is voedsel. Zozeer zelfs dat zij de maand van het “vasten” veranderen in de maand van het “feestvieren”.

Als het Iftaar-tijd is, is hun tafel een lust voor het oog, met een grote hoeveelheid en variëteit aan voedsel, zoetigheden en dranken. Zij missen het eigenlijke doel van het vasten en vermeerderen daardoor hun hebzucht en begeerten in plaats van te leren deze te beheersen. Het is bovendien verspilling en extravagantie, wat niet toegestaan is, zo lezen we in de Koran: .

“….. en eet en drinkt, maar verkwist niet door buitensporigheid, Hij (Allah) houdt zeker niet van Al-Musrifoon (degenen die verkwisten door buitensporigheid)”. (Koran, 7:31)

Fout 6. Het grootste deel van je tijd besteden aan koken

Sommige zusters  – hetzij door hun eigen keuze of gedwongen door hun echtgenoten – zijn bijna de hele dag en avond aan het koken, zodat zij aan het eind van de dag te moe zijn om zelfs Isha te bidden, laat staan Taraweeh (de gezamenlijke gebeden in de moskee in de avonden van de Ramadan) of Tahajjud (de nachtelijke gebeden) te bidden of zelfs de Koran te lezen. Dit is de maand van barmhartigheid en vergeving. Dus zet dat fornuis zo veel mogelijk uit en concentreer je op het versterken van je imaan (geloof)! Herinner je echtgenoten aan de echte bedoeling van de Ramadan. In sha Allah zul je hiervoor beloond worden.

Fout 7. Te veel eten, is verboden

Sommige mensen proppen zich tijdens Suhoor vol tot ze barsten, omdat ze denken dat dit de manier is om geen honger te hebben gedurende de dag. En sommige mensen eten tijdens Iftaar alsof er geen morgen is, in een poging om ‘het gemiste voedsel in te halen.’

Dit is echter volledig tegen de Sunnah. Matigheid is de sleutel tot alles. De twee onderstaande hadiths dienen het hele jaar door gevolgd te worden, en niet alleen in de Ramadan.

De Profeet ﷺ zei:

“De zoon van Adam vult geen vat dat erger is dan zijn maag. Voor de zoon van Adam zijn een paar happen voldoende om zijn rug recht te houden. Als je het moet vullen, laat dan een derde voor voedsel, een derde voor drank en een derde voor lucht.”  ~ Ibn Majah, 4/29/3349

Te veel voedsel leidt een persoon af van vele daden van gehoorzaamheid en aanbidding, maakt hem lui en maakt ook het hart achteloos. Er werd gezegd tegen Imam Ahmad (ra): “Vindt een mens enige zachtheid en nederigheid in zijn hart als hij vol is?” Hij zei: “Ik denk het niet.”

Fout 8. Het hosten van en deelnemen aan buitensporige iftaar-feesten

Hoewel het elkaar uitnodigen voor het gezamenlijk verbreken van het vasten iets goeds is en wordt aangemoedigd, gaan sommige mensen tot het uiterste met uitbundige ‘Iftaar-feesten’ met alle soorten van ongehoorzaamheid aan Allah, van flirten, vermenging van de seksen en vrouwen zonder hijab (hoofddoek), uitsloverij en extravagantie, achteloosheid m.b.t. de Salah en Taraweeh, tot zelfs aan muziek en dansen.

Een goede daad in de Ramadan wordt 10 maal vermenigvuldigd. Een slechte daad gedaan in de Ramadan is zondiger dan een daad gedaan in een andere periode, net zoals een daad van aanbidding gedaan in de Ramadan een grotere beloning van Allah oplevert dan een daad gedaan op een ander moment in het jaar.

Fout 9. De hele dag slapen

Sommige mensen besteden hun hele dag (of een groot deel ervan) aan het ‘wegslapen’ van hun vastendag. Denken ze echt, dat dit het beste is wat ze kunnen doen tijdens deze nobele maand? Deze mensen missen het doel van het vasten. Ze zijn slaven van hun verlangens naar comfort en gemak. Zij kunnen het niet aan om wakker te zijn en een beetje honger te lijden of een beetje zelfbeheersing uit te oefenen. Dat een vastende het grootste deel van de dag slaapt, is niets anders dan nalatigheid van zijn kant. Het is in de Ramadan juist de bedoeling dat je actiever wordt, door meer daden van aanbidding te verrichten, meer Koran te lezen en te reciteren en door het voeden van de armen.

Fout 10. Niet vasten vanwege werk of examens

Vasten is fardh voor alle moslims die verstandelijk gezien in orde zijn. Niet vasten vanwege examens of werk is geen geldig (door de Shari’ah toegestaan) excuus. Je kunt bijvoorbeeld na het eten studeren als het te moeilijk is om dat overdag te doen.

Allah zegt in de Koran: “Allah belast een ziel niet zwaarder dan zij kan dragen.” (Koran, 2:286)

Onthoud ook dat het behagen en gehoorzamen van Allah veel belangrijker is dan het halen van ‘goede cijfers’. Trouwens, als je je verplichting om te vasten zult nakomen, ook al moet je studeren, dan zal Allah het je gemakkelijk maken en je helpen bij alles wat je doet. Wees daarom niet bang, maar vertrouw daar op!

In de Koran staat: “Wie Allah vreest, Hij zal voor hem een uitweg bepalen en in hem voorzien vanwaar hij het niet verwacht; Allah is Toereikend voor wie in Hem zijn vertrouwen stelt.” (Koran, 65:2-3)

Fout 11. Tijd verspillen

De maand Ramadan is een waardevolle en kostbare periode. Voor we het weten is deze maand van barmhartigheid en vergeving voorbij. We moeten proberen elk mogelijk moment te besteden aan het aanbidden van Allah, zodat we het meeste uit deze zegeningen kunnen halen. Er zijn echter sommigen onder ons die hun dag verdoen met het spelen van videospelletjes, of erger nog, het kijken naar TV, films of zelfs het luisteren naar muziek.

Een moslim heeft geen tijd te verspillen. De Koran is duidelijk in zijn verklaring dat wanneer wij weer tot leven worden gebracht (in Qiyamah, op de Dag der Opstanding), wij ons zullen voelen alsof wij slechts een avond of een ochtend in deze wereld verbleven. (Zie Koran 79:46)

Fout 12. Het niet opgeven van het kwaad

Sommigen van ons vasten maar geven het liegen, vloeken, vechten, achterklap, etc. niet op. En sommigen van ons vasten maar blijven bedriegen, stelen, handelen in haraam (ongeoorloofde) zaken. Zij realiseren zich niet dat het niet het doel van het niet is om weg te blijven van eten en drinken, maar dat het achterliggende doel is om onze Taqwa (Godsvrees of Ontzag voor Allah) te vermeerderen.

Het moet worden opgemerkt dat alle bovengenoemde handelingen ook buiten de Ramadan verboden zijn. Als je het in het bijzonder tijdens de Ramadan doet, dan doet het je vasten teniet. Ja, echt! Dan is het alsof je niet hebt gevast!

Allah zegt in de Koran: “O jullie die geloven! Het vasten is u voorgeschreven, zoals het was voorgeschreven aan hen die vóór u waren, opdat u vroom mag worden.” (Koran, 2:183)

De Profeet ﷺ  zei: “Wie het valse spreken en het handelen ernaar en de onwetendheid niet opgeeft; Allah heeft er geen behoefte aan dat hij zijn eten en drinken opgeeft.” (Sahih Bukhari 1903, 6057)

We moeten onszelf ook beschermen tegen de “zina van de ogen”. Zina betekent overspel/ontucht. Zina van de ogen zou dus betekenen het kijken naar die dingen die verboden zijn; in dit geval zou dat zijn het kijken naar niet-mahram vrouwen op een manier die iemands aandacht en belangstelling zal wekken.

Als een man tijdens het vasten opgewonden raakt van het (blijven) kijken naar een niet-mahram vrouw, dan wordt zijn vasten tenietgedaan. Daarom beveelt de Koran de mannen hun blik neer te slaan om hun kuisheid te bewaren. Zoals eerder gezegd geldt dit gebod niet alleen in de Ramadan, maar ook daarbuiten. Mannen moeten dit het hele jaar door in praktijk brengen.

“Allah kent het bedrog van de ogen en alles wat de borsten verbergen.” ~ Koran 40:19

Fout 13. Roken

Roken is verboden in de Islam of het nu tijdens de Ramadan is of daarbuiten, omdat het ons schaadt, dus slecht voor ons is. Dit verbod omvat ALLE soorten van ‘rookmateriaal’, zoals sigaren, (elektrische) sigaretten, pijpen, sheesha, hookah, etc.

Koran 7:157 zegt: “Hij staat ze toe als wettig At Tayyibaat (alle goede en wettige dingen), en verbiedt ze als onwettig Al Khabaa’ith (alle slechte en onwettige dingen).” (Koran, 7:157)

Het is schadelijk, niet alleen voor degene die rookt, maar ook voor degenen om hem heen. Het is ook een middel om zijn bezittingen te verspillen.
De Profeet  ﷺ zei:  “Er mag geen schade worden berokkend en er mag geen wederkerige schade worden berokkend.” ~ Ibn Majah 2340. Dit geldt vooral tijdens het vasten en het maakt het vasten ongeldig. (Fatwa-Ibn ‘Uthaymeen)

Fout 14. Het stoppen van Suhoor bij ‘imsaak’

Sommige mensen stoppen 10 tot 15 minuten voor de tijd van het Fajr (dageraad) met eten en drinken. Dit wordt imsaak genoemd. Shaykh Ibn ‘Uthaymeen (dat Allah tevreden met hem moge zijn) zei hierover: “Dit is een soort bid’ah (innovatie) die geen basis heeft in de Sunnah. De Sunnah is eerder om het tegenovergestelde te doen. Allah (swt) staat ons toe te eten tot de dageraad.”

Het bewijs staat in de Koran: “… en eet en drinkt totdat de witte draad (d.w.z. het licht) van de dageraad zich onderscheidt van de zwarte draad (d.w.z. de duisternis van de nacht).” (Koran, 2:187)

En de Profeet ﷺ zei: “…eet en drinkt totdat jullie de adhaan van Ibn Umm Maktoom horen, want hij doet geen adhaan (d.w.z. hij roept niet op tot het gebed) totdat de dageraad aanbreekt.” ~ Bukhari 1919 en Muslim 1092

Deze ‘imsaak’ die sommigen van de mensen doen is een innovatie, een toevoeging aan wat Allah heeft voorgeschreven, en daarom is het fout. Het is een soort extremisme in de religie waarover de Profeet ﷺ zei: “Zij die tot het uiterste gaan zijn verdoemd, zij die tot het uiterste gaan zijn verdoemd, zij die tot het uiterste gaan zijn verdoemd.” ~ Moslim 2670

Fout 15. Het uitstellen van het verbreken van het vasten

Sommige mensen wachten tot de adhaan is afgelopen of zelfs enkele minuten daarna, gewoon om ‘aan de veilige kant’ te zitten. Echter, de Sunnah is om zich te haasten met het verbreken van het vasten, wat inhoudt dat we het vasten moeten verbreken zodra de adhaan begint, direct nadat de zon is ondergegaan. Aisha (ra) zei: “Dit is wat de Boodschapper van Allah ﷺ  placht te doen.” (Sahih Muslim)

De Profeet ﷺ zei ook: “Het volk zal blijven gedijen zolang zij zich haasten om het vasten te verbreken.” ~ Bukhari 1957; Muslim 1098

Bepaal aan de hand van de kalender en de klok zo nauwkeurig mogelijk de tijd waarop het tijd is om te bidden. Vertrouw op je Heer en verbreek je vasten precies op tijd.

Fout 16. Onophoudelijk eten tot de tijd voor maghrib voorbij is

Sommige mensen beginnen vanaf het moment dat ze hun vasten mogen verbreken met eten en blijven eten en drinken  totdat de tijd om het Maghrib-gebed te bidden voorbij is. Dat is duidelijk niet juist.

De Sunnah van de Profeet ﷺ was, dat hij zich, zodra hij zijn vasten had verbroken met wat dadels, zich naar het  Magrib gebed haastte.

Als je klaar bent met het gebed, kun je altijd teruggaan en nog wat eten als je dat wilt.

Fout 17. De gouden kans missen om je dua geaccepteerd te krijgen

Het gebed van de vastende persoon wordt gegarandeerd geaccepteerd op het moment dat het vasten wordt verbroken. De Profeet ﷺ zei: “Drie gebeden worden niet verworpen: het gebed van een vader, het gebed van een vastende persoon en het gebed van een reiziger.” ~ Al-Bayhaqi, 3/345

In plaats van te gaan zitten en dua te maken op dit waardevolle moment, laten sommige mensen deze gouden kans schieten, en zijn te druk bezig met praten, het eten klaarzetten, het vullen van hun borden en glazen, etc. Denk er eens over na: is eten belangrijker dan de kans op vergeving van je zonden of de vervulling van je Dua’s?

Fout 18. Vasten en geen hijab of niqaab dragen

Het zou beter zijn om tijdens het vasten een hijab te dragen, om de verplichtingen niet tekort te doen.
Allah heeft een gevoel van Ghirah (zelfrespect of beschermende jaloezie), en Allah’s gevoel van Ghirah wordt geprovoceerd wanneer een gelovige iets doet wat Allah verboden heeft (zoals overspel of openlijk vertoon van iemands schoonheid) ~ Bukhari 67/156

Fout 19. Het vermengen van vasten en diëten

Maak niet de fout om te vasten met de intentie om af te vallen. Dat is een van de grootste fouten die sommigen van ons maken (en dan met name de zusters). Vasten in de maand Ramadan is een daad van aanbidding van Allah en we doen het voor niets of niemand anders. Onthoud dat Allah altijd kijkt naar de ‘niyyah’ (intentie) van de moslim. Je zal beloond of gestraft worden op basis van je intentie. Dus als afvallen de intentie is dan zal je géén beloning van Allah ontvangen.

De Profeet ﷺ zei: “Allah zei: ‘Alle daden van de zonen van Adam (mensen) zijn voor hen, behalve het vasten, dat is voor Mij, en Ik zal de beloning ervoor geven.’ ~ Bukhari 30/14

Het hebben van de juiste intentie is een zegen.

Fout 20. Discussie over het aantal raka’ah in taraweeh

Er is geen specifiek aantal rak’ahs voor het Taraweeh gebed. Het is toegestaan om er 8 te bidden, of 20.

Shaykh Ibn ‘Uthaymeen (ra) heeft gezegd: “Niemand dient aangeklaagd te worden voor het bidden van 11 of 23 (raka’ah), want de zaak is groter van omvang dan dat, lof zij Allah.”

Het is oké om van mening te verschillen, maar het mag NIET leiden tot verdeeldheid in de moslim Ummah (gemeenschap). Verschillen binnen de Ummah bestonden ten tijde van de Sahaabah, toch bleven zij verenigd. Dat moeten we in onze achterhoofd houden!

Laten we ook niet vergeten dat onze Profeet ﷺ een huis in het paradijs garandeert voor degene die ophoudt met discussiëren, zelfs als hij gelijk heeft. Dit is een krachtige uitspraak, en we moeten, tegen elke prijs, verenigd blijven en elkaar liefhebben, puur en alleen omwille van Allah.

Lees ook:

19 tips voor het gezin tijdens de Ramadan

8 tips om goed voorbereid te zijn voor de Ramadan