Betekenis
Euthanasie, wat in het Oudgrieks letterlijk “mooie dood, gemakkelijke dood, comfortabele dood” betekent, is het beëindigen van het leven van een persoon die terminaal ziek is en geen mogelijkheid tot herstel heeft, op verzoek van de persoon of zijn wettelijke vertegenwoordigers, door een methode die geen pijn veroorzaakt. Euthanasie wordt verdeeld in drie categorieën: actieve, passieve en indirecte euthanasie.
1. Actieve euthanasie. Actieve euthanasie is het opzettelijke gebruik van geneesmiddelen die het leven van een patiënt, wiens herstel medisch gezien onmogelijk is, zullen verkorten of beëindigen. Het doel is om de pijn en het lijden van de patiënt te verlichten. Dit op verzoek van de patiënt of zijn wettelijke vertegenwoordiger, bijvoorbeeld door hem te doden met een gifnaald.
2. Passieve euthanasie. Het stopzetten van de behandeling die nodig is voor de voortzetting van het leven van de patiënt wordt passieve euthanasie genoemd.
3. Indirecte euthanasie. Indirecte euthanasie is het verkorten van de levensduur van een patiënt die geen mogelijkheid tot herstel heeft, niet voor behandeling, maar alleen om pijn en lijden te verlichten.
Het leven van een mens is van groot belang
De Islam hecht groot belang aan de mens, het meest geëerde schepsel, en aan het menselijk leven. In dit verband heeft de Almachtige Allah gezegd: “Voorwaar, Wij hebben de mensen geëerd en Wij hebben hen eervol gemaakt en Wij hebben hen (door verschillende oorzaken en middelen) over land en zee gedragen. Wij hebben hen voorzien van het beste en het zuiverste en Wij hebben hen superieur gemaakt aan vele van Onze schepselen.” (Isrâ 17/70.)
Onze verheven godsdienst heeft het beëindigen van menselijk leven verboden, tenzij er een legitieme reden is, zoals oorlog, zelfverdediging en soortgelijke legitieme redenen, en heeft zowel het nemen van het leven van anderen als het nemen van het eigen leven, zelfmoord, als een van de grote zonden beschouwd. In dit verband verklaart de Heilige Koran:
“Wie een mens doodt behalve voor een leven of voor het veroorzaken van onheil in het land, het is alsof hij de hele mensheid heeft gedood.” (Maida 5/32)
“Dood geen leven dat Allah onwettig ( onaantastbaar) heeft gemaakt, behalve voor een wettig recht” (Al-An’am 6/151).
De Profeet (SAW) heeft in dit verband ook gezegd: “Een gelovige blijft in de cirkel van de religie tenzij hij een haram (onaantastbaar) leven neemt.” (Bukhari, Diyât, 1.)
“De vernietiging van de wereld is in de ogen van Allah veel gemakkelijker dan het doden van een moslim” (Tirmidhi, Diyât, 7/1315).
Euthanasie is verboden
Het is religieus niet toegestaan dat een patiënt wiens behandeling medisch niet mogelijk is, een arts toestemming geeft om zijn leven te beëindigen, hoe ondraaglijk zijn pijn en lijden ook zijn, en deze toestemming maakt het ook niet toegestaan dat de arts euthanasie op hem uitvoert. Volgens een tweede opvatting in de Shafi’i wetschool maakt deze toestemming het uitvoeren van euthanasie niet geoorloofd, maar ontslaat het de arts niet van het betalen van een dieet. Sommige van de juristen die deze opvatting huldigen, hebben verklaard dat de arts die euthanasie uitvoert aan vergelding zal moeten worden onderworpen (Remlî, Nihâyet al-Muhtâj, 5/248; Al-Jazîrî, Mezâhib, 5/268).
Zoals blijkt, is men het erover eens dat het toestaan van moord het beëindigen van het leven van een mens niet toelaatbaar maakt, en dat een dergelijke daad een misdaad en een zonde is. Daarom heeft een persoon, ongeacht de omstandigheden, niet het recht om iemand anders toestemming te geven zijn leven te beëindigen. Zelfs als er geen hoop op overleving is, is het niet onmogelijk dat een persoon die niet werkelijk medisch dood is, weer gezond wordt en weer tot leven komt, zelfs als zich een medisch wonder voordoet.
Voorwaarden om behandeling te stoppen
Anderzijds heeft de Islamitische Fiqh-raad (commissie over wettelijke oordelen in de islam), die is aangesloten bij de Organisatie van de Islamitische Conferentie, deze kwestie besproken tijdens zijn derde termijnvergadering in Amman, de hoofdstad van Jordanië, van 11 tot 16 oktober 1986. Als resultaat van de onderhandelingen het volgende besluit genomen:
“Een persoon bij wie een van de volgende twee tekenen duidelijk is, wordt in de islamitische wet als dood beschouwd en is onderworpen aan alle bepalingen van de islamitische wet betreffende de dood.
1. Als zijn hart en ademhaling volledig stoppen en de artsen besluiten dat dit onomkeerbaar is,
2. Als alle functies van de hersenen volledig ophouden en inoperabel worden en de artsen besluiten dat er geen weg meer terug is, dat de hersenen niet meer kunnen functioneren. Ook dat de hersenen beginnen op te lossen. Alleen dan is het toegestaan om de apparaten waarop de patiënt is aangesloten te stoppen, zelfs als sommige organen, zoals het hart, met kunstmatige apparaten functioneren” (Zuhaylî, al-Fiqh al-Islamî, 7/5101).
Lees ook: Balans tussen de wereld en het hiernamaals