De kruistochten zijn een van de belangrijkste politieke, militaire en religieuze gebeurtenissen van de Middeleeuwen. De militaire expedities die door de christelijke Europeanen werden georganiseerd om Jeruzalem en de heilige plaatsen eromheen te veroveren, worden “de kruistochten” genoemd. Omdat de soldaten die aan deze expedities deelnamen het kruisteken op hun kleding droegen, worden zij kruisvaarders genoemd (wat “met een kruis merken” betekent).
1. De oorzaken van de kruistochten
Religieuze redenen
De christenen geloven dat Jezus en zijn discipelen in Jeruzalem en omgeving hebben gewoond en dat hun graven zich ook in deze streek bevinden. Daarom was het voor hen zeer belangrijk om deze plaatsen te bezoeken.
Deze streken stonden echter onder het gezag van de Moslims. Vandaar dat, om deze plaatsen gemakkelijk te kunnen bezoeken, die naar hun mening hen toebehoorden, deze plaatsen van de moslims moesten worden afgenomen. Zij die aan deze veldtochten zouden deelnemen, zouden geestelijke beloningen van God krijgen en hun zonden zouden worden vergeven. Gebaseerd op deze rechtvaardigingen, nodigden de geestelijken mensen uit om mee te doen aan deze militaire campagnes.
Politieke redenen
In de 11e eeuw waren de Turken naar Anatolië gekomen en vestigden hun gezag over de gebieden die voorheen aan de Christenen toebehoorden. De Byzantijnen, die in Manzikert waren verslagen, vroegen de Europese staten om hulp.
De Europeanen maakten zich ook zorgen over de opmars van de Turken. Daarom moesten zij de hulp van Byzantine inroepen. Op deze manier zouden de Turken, die volgens de christelijke opvattingen ketters waren, uit Anatolië, Syrië en Palestina worden verdreven. De feodale leiders die aan deze veldtochten deelnamen, zouden nieuwe gebieden veroveren en hun reputatie versterken.
Economische redenen
In die periode verkeerde Europa in een zeer slechte economische toestand. Landbouw werd bedreven volgens primitieve methoden. Handel werd beschouwd als een ongeschikte manier om in het levensonderhoud te voorzien en dus was het een achterlijke staat. Zelfs de inkomsten van de grootste staat in Europa waren minder dan een kleine beylik (vorstendom) in Anatolië. De belangrijke handelsroutes waren onder de controle van de Moslims. Daarom hechtten de Europeanen veel belang aan deze veldtochten om de rijkdommen van het Oosten te bemachtigen.
In totaal werden zeven expedities georganiseerd van 1096 tot 1270. Honderdduizenden Europeanen namen deel aan deze expedities, die zowel over land als over zee werden uitgevoerd. Zelfs de Britse, Franse en Duitse koningen en feodale leiders sloten zich bij het leger aan. De kruisvaarders konden het doel dat zij zich gesteld hadden niet bereiken. Ook al werden enkele belangrijke plaatsen door de christenen veroverd (Jeruzalem, Edessa, Jaffa, Syrië), deze werden later door de moslims heroverd.
Deze expedities leidden echter tot belangrijke veranderingen in het politieke, sociale, religieuze, economische en culturele leven in Europa.
2. Resultaten van de kruistochten
Religieuze resultaten: Geestelijken hadden de overwinning beloofd aan de deelnemers van deze veldtochten. Zij dachten dat ze machtiger zouden worden als ze de overwinning behaalden. Echter, alles wat ze hadden gebeurde niet, de mensen verloren hun vertrouwen in de geestelijken en het gezag van de Kerk over de samenleving en de staat begon te verzwakken. De plaatsen die door de Christenen als heilig werden beschouwd bleven onder de controle van de moslims.
Politieke resultaten
Turken trokken zich terug uit West-Anatolië vanwege de overvolle kruisvaarderslegers. Byzantijnen heroverden een deel van de gebieden die zij eerder hadden verloren. De Turkse opmars naar het westen stopte voor een tijdje. De moslimstaten werden vernield. Tijdens de eerste kruistocht bijvoorbeeld, slachtten de kruisvaarders iedereen af die in de stad woonde nadat zij Jeruzalem hadden veroverd.
Veel feodale stamhoofden (seigneurs) die zich bij deze expedities aansloten, stierven. Hun landerijen werden in beslag genomen door de koningen. Als gevolg hiervan ontstonden centrale koninkrijken ontstaan in Europa. De boerenslaven van de seigneurs profiteerden van deze situatie en kregen meer vrijheid.
Economische resultaten
De handel tussen de Europeanen en de moslims nam toe. De handel in het Middellandse Zeegebied werd economisch mobieler. Nieuwe havens werden gesticht. Mediterrane kuststaten zoals Venetië en Genuezen vergrootten hun macht. Een nieuwe klasse (bourgeois) die zich bezighield met handel was geboren. Het welzijnsniveau van de Europeanen begon te verbeteren.
Wetenschappelijke en culturele resultaten
Dankzij de kruistochten kregen de Europeanen de kans om de islamitische beschaving en de islamitische samenleving van dichtbij te leren kennen. Men zag dat moslims geen barbaarse en wilde mensen waren, zoals de geestelijken hadden beweerd. Als gevolg van hun relatie met de moslims leerden de Europeanen technische en culturele instrumenten kennen zoals papier, drukpers, kompas en buskruit. Bovendien leerden zij textiel, glas- en lederen borduurwerk, en de architectuur van bogen, bruggen en karavaans.
Deze ontwikkelingen luidden een periode in die in Europa eeuwenlang zijn uitwerking zou behouden.
Nadat het Ottomaanse Rijk was gevestigd en begon op te rukken over het westen, werden militaire expedities in de vorm van kruistochten georganiseerd met de aanmoediging van de Europese geestelijken en politici. Daarom denkt men bij kruistochten aan de militaire en politieke conflicten tussen de christelijke staten en de moslims.
Een ander kenmerk van de kruistochten is dat de Europeanen door middel van veldtochten over Andalusië, Sicilië en de kruistochten de gelegenheid kregen de islamitische beschaving van nabij te leren kennen. Nadat zij de wetenschappelijke ontwikkelingen van de moslims hadden overgenomen, bereikten zij door middel van de Renaissance en de Reformatie de tijdperken van de verlichting en het niveau van hun ontwikkeling.
Lees ook: Wat zegt de Koran over Christenen?